Studie bewijst zware impact van digitale sector op klimaat

De impact die de digitale overconsumptie op onze planeet heeft, is onhoudbaar en wordt zwaar onderschat. Dat stellen onderzoekers van de Franse denktank The Shift Project in hun rapport Lean ICT – Towards digital sobriety. De sector van de Informatie- en communicatietechnologie (ICT) stootte vorig jaar 3,7 procent uit van de wereldwijde uitstoot aan broeikasgassen. Daar komen nog de voortdurende nood aan energie en de steeds stijgende vraag naar zeldzame metalen bij.

De uitstoot van de digitale sector gaat vooruit met de vaart van een snelle internetverbinding: vorig jaar stootte de sector in de OESO-landen (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, die 36 overwegend welvarende landen telt) 450 miljoen ton meer CO2 uit dan in 2013. Dat is een groeispurt van 2,5 % naar 3,7 % op vijf jaar tijd. In vele andere sectoren daalt de uitstoot juist de laatste jaren. De ICT-sector steekt zelfs de luchtvaart voorbij, die verantwoordelijk is voor 2,5 tot 3 % van de CO2-uitstoot ter wereld. In 2025 zal dat maar liefst 8 % zijn.

Elk jaar verbruikt de digitale sector ook meer energie. Die gaat naar de productie en het gebruik van materiaal: computers, smartphones, servers, netwerken, terminals… goed voor een stijging van 9 % per jaar. Doordat digitale toepassingen buitenproportioneel veel elektriciteit vragen, stijgt de vraag naar productie van elektriciteit. Een sector die nu al worstelt om koolstofarmer te worden. Ook de vraag naar grondstoffen blijft stijgen, bijvoorbeeld naar zeldzame metalen als koper en kobalt.

Netflix

De enorme groei in digitale toepassingen is volgens de onderzoekers vooral te wijten aan de korte levensduur van veel digitale apparaten en de explosie aan videotoepassingen als Skype, Netflix enzovoort.

Doordat apparaten steeds kleiner worden en hun achterliggende infrastructuur vaak ‘onzichtbaar’ is, wordt de impact voortdurend onderschat, stelt het rapport. De digitalisering draagt meer bij tot de klimaatopwarming dan dat ze oplossingen biedt. Terwijl vele sectoren juist heil zien in digitale technologieën om de opwarming van de aarde tegen te gaan.

Fenomeen van welvarende landen

De digitale overconsumptie is geen globaal fenomeen: ze wordt veroorzaak door welvarende landen. Ter vergelijking: een gemiddelde Amerikaan bezat in 2018 tien digitale apparaten en verbruikte maandelijks 140 gigabyte aan data. Een gemiddelde Indiër bezat één apparaat en verbruikte per maand 2 gigabyte.

Digitale soberheid

The Shift Project wil onze digitale evolutie niet stopzetten, want in haar optimale vorm kan ze helpen om het energieverbruik en de consumptie van kostbare en zeldzame grondstoffen te verminderen. De energie-efficiëntie van digitale technologieën is trouwens ook al merkelijk verbeterd. Maar het is de explosie aan digitale technologieën die hen zorgen baart, en waarvan we de negatieve effecten tot een minimum moeten beperken.

Dat moeten we doen door de digitale transitie soberder te maken. Als we van overmaat naar soberheid gaan, stellen de onderzoekers dat we onze groei van digitale energieconsumptie tot 1,5 % kunnen beperken. Dat ligt in de lijn van de globale trend voor alle sectoren, wat overigens nog niet voldoende is om de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs te halen.

Hoe werkt digitale soberheid?

Een sobere digitale transitie bestaat uit volgende elementen:

het minst krachtige materiaal kopen voor wat je nodig hebt
het materiaal zo lang mogelijk gebruiken
onnodig energie-intensief gebruik zo veel mogelijk verminderen

PUC-zaakvoerder Gert De schutter voegt eraan toe: “Het begint al met nagaan of je een nieuw product nodig hebt. Moeten we echt altijd plattere schermen hebben? Is die aller-allernieuwste iPhone nu zoveel beter dan de vorige?”

Goede vraag. Volgens een studie van Goodplanet Belgium werden er in 2018 wereldwijd bijna 1,5 miljoen smartphones geproduceerd. In Europa heeft 95% van de jongeren een gsm of smartphone. De gemiddelde gebruiksduur van een nieuw toestel is slechts anderhalf jaar. Vaak wordt het toestel vervangen nadat een telefoonabonnement afloopt of wanneer er een betere smartphone (deal) op de markt komt. Bij jongeren ligt de gemiddelde gebruiksduur zelfs maar rond 1 jaar.

In 2017 maakte Greenpeace de balans op van 10 jaar gebruik van Smartphones , sinds de lancering van de eerste iPhone in 2007. In die periode werden wereldwijd 7,1 miljard smartphones geproduceerd. Om die toestellen te produceren werd ongeveer 968 terawattuur gebruikt, genoeg om België elf jaar van stroom te voorzien.

Koop een goed toestel

Nog tips van de PUC-zaakvoerder: “Koopt u dan toch een nieuw toestel, kies dan zo’n duurzaam mogelijk apparaat, en geen dat na 5 jaar al opgebruikt is. Hoe duurzamer, hoe meer restwaarde uw toestellen nog hebben als u ze wil verkopen.”

Sluipverbruik

Bovendien moeten we veel bewuster omspringen met het energieverbruik van onze digitale apparaten. Gert De Schutter: “Bedrijven laten massaal hun computers opstaan als alle medewerkers naar huis zijn. De toestellen volledig afzetten, levert nochtans een enorme energiebesparing op. Hetzelfde bij particulieren: gebruik een stekkerdoos met een aan- en uitknop om sluipverbruik tegen te gaan.”

Volgens de Nederlandse organisatie Natuur en Milieu is sluipverbruik van elektrische toestellen verantwoordelijk voor 70 % van het totale energieverbruik in het leven van zo’n apparaat.

De top 5 van sluipverbruikers in huis
Bron: energids.be

PUCS Tips voor een kleinere digitale voetafdruk

Koop een kwalitateitstoestel
Gebruik je computer en smartphone zo lang mogelijk
Zet je computer af als je hem langer dan een uur niet gebruikt
Gebruik een stekkerdoos met een schakelaar

Wist u dit?

Bepaalde smartphones zouden meer elektriciteit verbruiken dan een koelkast. Er is namelijk ook stroom nodig om te surfen op het internet of iets te downloaden. Die acties vergen de activering van routers en servers, de overdracht en opslag van gegevens, enzovoort.
Een toestel dat niet behoorlijk werkt, is vaak een bron van verspilling. Smartphones zijn bijvoorbeeld vaak overbelast door een massa applicaties die op de achtergrond draaien, meestal zonder dat we het weten, en die de batterij veel sneller doen leeglopen.
Informatie- en communicatietechnologieën (ICT) slorpen vandaag 1 500 tWh (terawattuur) per jaar op, of 10 % van de wereldwijde elektriciteitsproductie.

Bron: energids.be

Gert De Schutter en Els Depauw, 25 september 2019

Bron: theshiftproject.org, energids.be, De Morgen

Bekijk het volledige rapport

Tags: